Pamiętnik TLW 2010
Służba zdrowia po Powstaniu Warszawskim
Wiesława Granowska
Służba zdrowia po Powstaniu Warszawskim
13 października 2009 r. w Klubie Lekarza przy ul. Raszyńskiej 54 odbyła się uroczysta sesja popularnonaukowa pt. „Exodus – Służba Zdrowia po Powstaniu Warszawskim”.
Prezes TLW otwierając uroczystość podziękował osobom, które w sposób szczególny przyczyniły się do przygotowania sesji: dr Halinie Jędrzejewskiej, dr Wiesławie Granowskiej, dr Marii Wiśniewskiej oraz pomysłodawcom tego spotkania, a właściwie sesji popularno-naukowej, prof. Witoldowi Mazurowskiemu i dr. Witoldowi Sikorskiemu. Serdeczne słowa powitania skierował do przedstawicieli Związku Powstańców Warszawskich, tj. Pani prezes dr Haliny Jędrzejewskiej, przewodniczącego Koła Lekarzy i Medyków Powstania Warszawskiego oraz Słuchaczy Szkoły Zaorskiego – dr. Andrzeja Zaorskiego, przewodniczącego Stowarzyszenia Wychowanków Medycyny i Farmacji Akademii Medycznej w Warszawie – prof. Mieczysława Szostka, sekretarza generalnego PTL – dr. Zbigniewa Millera, Prezesa PCK – prof. Jerzego Kotowicza, dr. Jana Bohdana Glińskiego i prof. Andrzeja Danysza. Następnie powitał wszystkich zebranych.
Kolejnym punktem uroczystości było wręczenie odznaczeń Digno Laude żołnierzom powstańczych służb sanitarnych. Prezes podkreślił, że jest to symboliczne podziękowanie ludziom, którzy nauczyli nas ważnej rzeczy – że słowa wolność i Ojczyzna są nierozdzielne, że nie ma innej Ojczyzny niż wolna. I jeśli warto za coś oddać życie, to za jej wolność. Od nas zależy, czy to przesłanie opłacone krwią pozostanie przesłaniem żywym w następnych pokoleniach. Uczyńmy wszystko, żeby tak się stało.
Wysłuchano pieśni Gaude Mater Polonia.
Doktor Halina Jędrzejewska odczytała tekst dyplomu:
„Wyrazy uznania i wdzięczności dla żołnierza powstańczych służb sanitarnych za męstwo i poświęcenie – Towarzystwo Lekarskie Warszawskie. Podpisano Prezes prof. Jerzy Jurkiewicz i Sekretarz dr Wiesława Granowska”.
Medalem Digno Laude zostały odznaczone Panie:
1. Teresa Kodelska-Łaszek
2. Halina Jarosińska-Bednarek
3. Aleksandra Jabłońska
4. Krystyna Krysicka-Smolińska
5. Irena Czapińska-Wünsche
6. Maria Kosidowska-Szamborska
7. Danuta Jankuniec
8. Irena Krysiewicz
9. Hanna Wojtkowska
10. Barbara Greloff-Chrzanowska
11. Krystyna Zaleska- Iwanowska
Doktor Halina Jędrzejewska przypomniała zebranym historię medalu Digno Laude.
„W 60. rocznicę Powstania Warszawskiego Zarząd Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego wraz z jego prezesem, prof. Jerzym Jurkiewiczem, zdecydował, że Towarzystwo Lekarskie Warszawskie wyemituje medal, który będzie poświęcony żołnierzom Powstańczych Służb Sanitarnych.
Po raz pierwszy utworzono medal po to, żeby uczcić żołnierzy sanitariatu powstańczego. W roku 2004, w czasie uroczystości na Zamku Królewskim, wręczono pierwsze medale lekarzom Powstania Warszawskiego. Była to dla nas wszystkich niezwykle wzruszająca uroczystość, nie tylko dla osób uhonorowanych tym medalem. Od tego czasu stało się tradycją, że raz w roku organizowana jest uroczystość wręczenia medalu Digno Laude. Wielokrotnie słyszałam wypowiedzi: »Wreszcie ktoś o nas pomyślał«. Bo, jak wiadomo, zwykle honorujemy żołnierzy Powstania, a w cieniu są ci i te, którzy walczyli o życie i zdrowie powstańców, a także ludności cywilnej.
W imieniu wszystkich koleżanek sanitariuszek, które tutaj w swoim czasie gościły i goszczą dzisiaj, chciałam powiedzieć, że mamy wielki dług wdzięczności wobec Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego, wobec prezesa Towarzystwa, Pana profesora Jerzego Jurkiewicza w szczególności, i Pani dr Wiesławy Granowskiej za to, że wydobyto niejako z zapomnienia sanitariat powstańczy. Dziękuję bardzo”.
Dziękując za miłe słowa, Prezes TLW przypomniał, że uczestnicy tej uroczystości są symbolem przypominającym, że wolność to wielki zbiorowy obowiązek.
Następnie rozpoczęła się sesja, której część pierwszą prowadzili dr Jan Bohdan Gliński i dr Andrzej Zaorski.
Referat wprowadzający pt. „Sytuacja warszawiaków po Powstaniu Warszawskim” wygłosiła dr Maria Wiśniewska, historyk, była sanitariuszka i łączniczka batalionu „Parasol”, również odznaczona medalem Digno Laude, a Pani Barbara Majewska-Luft podzieliła się swoimi wspomnieniami sanitariuszki z obozu przejściowego w Pruszkowie.
Po krótkiej przerwie, podczas której podawano kawę i herbatę, część drugą sesji poprowadziła dr Halina Jędrzejewska.
O polskim szpitalu wojskowym w Zeithein opowiedziała Pani Małgorzata Matuszewska, kurator w Ujazdowskim Centrum Sztuki Współczesnej. O opiece medycznej w szpitalu Górce-Wola mówił dr Jan B. Gliński. Po jego wystąpieniu dr H. Jędrzejewska przypomniała zebranym, jak wielką rolę odegrał dr Jan Bohdan Gliński w zorganizowaniu tego szpitala w Górcach, a potem punktu sanitarnego, w niesieniu i udzielaniu pomocy powstańcom, ich rodzinom i mieszkańcom Warszawy, co mówca przez skromność przemilczał w swoim wystąpieniu.
Doktor Halina Jędrzejewska odczytała wiersz Stanisława Marczaka-Oborskiego pt. Do powstańca.
Pamiętaj: nie wolno ci zwątpić
w wolność, co przyjdzie, choćbyś padł.
Pamiętaj, że na ciebie patrzy
ogromny i zdumiony świat.
I wiedz, że krokiem w nędznym bucie
jak pomnik dziś w historię wrastasz.
I wiedz, że w sercu twoim bije
uparte serce tego miasta.
Choćby zawiodła wszelka pomoc,
choć przyjdą dni głodu i moru;
ostatniej stawki nie przegramy –
stawki naszego honoru.
Doktor Andrzej Zaorski wygłosił referat o sytuacji, jaka panowała w szpitalach podwarszawskich po upadku Powstania, a dr Stanisław Wiloch – o szpitalu na Ujazdowie.
Uroczystość zakończyła się tradycyjnie poczęstunkiem.