Tajne Studia Medyczne w Warszawie 1940-1944
Profesor Ludwik Paszkiewicz (1878 –1967)
Zuzanna Cichy-Kraśnicka
Profesor Ludwik Paszkiewicz (1878 –1967)
Urodził się 1 czerwca 1878 r. w Warszawie. W roku 1904 ukończył studia na Wydziale Lekarskim Warszawskiego Cesarskiego Uniwersytetu z dyplomem cum eximia laude. Od tej pory poświęcił się pracy zawodowej jako lekarz, naukowiec i nauczyciel. Początkowo pracował jako internista, a 1 stycznia 1919 r. rozpoczął pracę w zakładzie anatomii patologicznej jako prosektor, potem asystent i adiunkt. Pogłębiał swą wiedzę anatomopatologiczną w Berlinie, u profesorów: Picka, Westenhoeffera, Klopschtocka i Kawarskiego.
W 1921 r. Ludwik Paszkiewicz otrzymał stopień doktora medycyny, broniąc tezy doktorskiej pt. Mesodermoma malignumperitonel W dwa lata później (11 maja 1923 r.) habilitował się na Uniwersytecie Warszawskim. Tytuł pracy habilitacyjnej: Badania gruczołów wydzielania wewnętrznego w przypadkach otyłości. 1 października 1923 r. otrzymał tytuł zastępcy profesora w swoim macierzystym zakładzie.
Po przedwczesnej śmierci prof. dr. med. Józefa Hornowskiego został profesorem zwyczajnym (1 listopada 1924 r.) i objął kierownictwo katedry anatomii patologicznej Wydziału Lekarskiego UW.
Podczas okupacji niemieckiej Ludwik Paszkiewicz poniósł bolesne straty osobiste. W walkach z okupantem zginęli jego syn Ludwik oraz zięć, Janusz Chajęcki. A jednak Profesor nie załamał się. Brał czynny udział w tajnym nauczaniu studentów medycyny. Był pierwszym, który tę pracę podjął i zachęcił innych swym przykładem. Wierząc w zwycięstwo sprawy polskiej oraz w słuszność swego działania, już w grudniu 1939 r. rozpoczął egzaminy z anatomii patologicznej dla absolwentów UW. Wykładał na tajnych kompletach Wydziału Lekarskiego oraz w Szkole doc. Jana Zaorskiego, w której młodzież polska, dzięki odwadze i ofiarnemu wysiłkowi profesorów, mogła opanować program 3 lat studiów medycznych.
Po wyzwoleniu kierował odbudową zniszczonego w czasie wojny zakładu anatomii patologicznej, mieszczącego się w gmachu Anatomicum przy ul. Chałubińskiego 5. Od marca 1945 r. rozpoczął pracę dydaktyczną na nowo organizującym się Wydziale Lekarskim UW w szkole przy ul. Boremlowskiej na Pradze.
Profesor Ludwik Paszkiewicz stworzył szkołę anatomopatologów, z której wyszło wielu profesorów i docentów. Jest autorem kilkudziesięciu prac oraz obszernego podręcznika pt. Anatomia patologiczna, ogólna i szczegółowa, który przez 40 lat służył polskim lekarzom, doczekał się licznych wydań skryptowych w latach międzywojennych oraz 5 wydań po wojnie.
Profesor L. Paszkiewicz był także redaktorem „Polskiego Tygodnika Lekarskiego” oraz członkiem wielu kolegiów redakcyjnych polskich pism naukowych.
W okresie powojennym był organizatorem i kierownikiem Zakładu Patomorfologii PAN. Został uhonorowany tytułem członka rzeczywistego Polskiej Akademii Nauk.
W 1957 r. przeszedł na emeryturę. Do końca życia pełnił obowiązki prezesa Polskiego Towarzystwa Anatomopatologów. Zmarł w Warszawie 12 lipca 1967 r.
Oprac. Z. Cichy-Kraśnicka