Pamiętnik TLW 2009
100-lecie zakładu służby zdrowia w Rudce
Halina Dusińska
100-lecie zakładu służby zdrowia w Rudce
21 listopada 2008 r. w Samodzielnym Specjalistycznym Zespole Zakładów Opieki Zdrowotnej w Rudce (SSZZOZ), będącym kontynuatorem działalności leczniczej utworzonego 100 lat temu Sanatorium dla Piersiowo Chorych, odbyły się główne uroczyści zamykające Obchody Jubileuszowe tego zasłużonego zakładu służby zdrowia, nad którymi honorowy patronat objął Marszałek Województwa Mazowieckiego Adam Struzik i powołany w 2007 r. Społeczny Komitet Obchodów Roku Jubileuszowego.
Jubileusz Zespołu zbiegł się z obchodami pierwszej dekady powstania nowych struktur samorządu terytorialnego oraz 110. rocznicą działalności Polskiego Towarzystwa Higienicznego.
Oficjalną uroczystość zaszczycili swoją obecnością reprezentanci władz województwa mazowieckiego: Waldemar Roszkiewicz – Członek Zarządu Województwa, Ewa Łagońska – dyrektor Departamentu Zdrowia Urzędu Marszałkowskiego, przedstawiciele władz samorządowych, członkowie obecnej i byłych rad społecznych SSZZOZ, przedstawiciele instytucji współpracujących z Zespołem, osobistości ze świata nauki i kultury, m. in. prezesi towarzystw lekarskich: Polskiego Towarzystwa Higienicznego – dr n. med. Kazimierz Dragański, a w imieniu prezesa Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego prof. dr. hab. med. Jerzego Jurkiewicza – doc. dr hab. med. Marek Gawdziński, prezes Mazowieckiego Towarzystwa Kultury w Warszawie Janusz Ostrowski wraz z członkami Zarządu, przedstawiciele duchowieństwa, a także licznie zgromadzeni dawni i obecni pracownicy.
Po przywitaniu gości wieloletnia dyrektor Zespołu mgr Marianna Zambrzycka przedstawiła „Historię Szpitala w Rudce”, szczególnie akcentując obecne możliwości niesienia pomocy potrzebującym w sposób jak najbardziej nowoczesny i na najwyższym poziomie.
Magister Tomasz Kowalczyk, historyk „Rudki”, przedstawił życie i dzieło dr. Teodora Dunina, jednego z najwybitniejszych lekarzy przełomu XIX i XX w., działacza społecznego i filantropa, patrona Zespołu. Kończąc, zwrócił uwagę, że bez życzliwości i pomocy ze strony Marszałka Województwa i Sejmiku Województwa Mazowieckiego Zespół może mieć duże problemy z utrzymaniem wysokiego poziomu usług, a dotychczasowe osiągnięcia mogą zostać zaprzepaszczone. Zaapelował do przedstawicieli władz, aby nie dopuszczono do pogorszenia się sytuacji finansowej tej jednej z najstarszych i najbardziej zasłużonej instytucji służby zdrowia na Mazowszu, ażeby przez dalsze lata mogła służyć następnym pokoleniom Polaków.
Kulminacyjnym punktem uroczystości było odsłonięcie w budynku głównym tablicy okolicznościowej, upamiętniającej nadanie Zespołowi imienia dr. Teodora Dunina, inicjatora budowy i twórcy sanatorium – w stulecie powstania, ufundowanej przez Samorząd Województwa Mazowieckiego.
Za całokształt działalności Samodzielny Specjalistyczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej w Rudce odznaczony został Medalem Pamiątkowym PRO MASOVIA. Medal ten przyznawany jest przez Marszałka Województwa Mazowieckiego osobom fizycznym i prawnym, instytucjom państwowym i jednostkom samorządu terytorialnego za wybitne zasługi dla Mazowsza.
Uroczystość jubileuszowa stała się też okazją do uhonorowania okolicznościową statuetką instytucji i osób współpracujących z Zespołem, zasłużonych byłych i obecnych pracowników, autorów wspomnień i prac naukowych opublikowanych w księdze pamiątkowej „Rudka – sto lat w służbie zdrowia”, a także redaktorów tego niecodziennego wydawnictwa. Łącznie uhonorowano około 80 osób, wśród nich 31 pracowników SSZZOZ w Rudce.
Posypały się gratulacje i życzenia. Goście zabierający głos dzielili się także osobistymi wspomnieniami. Między innymi doc. dr med. Marek Gawdziński, członek Zarządu Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego, przypomniał lata 60. minionego wieku, kiedy jako młody lekarz przyjeżdżał do Rudki na operacje w zespole wybitnego polskiego torakochirurga, prof. Leona Manteuffla, z Instytutu Gruźlicy. Podkreślił, że wybór lekarza do zespołu chirurgów operujących w Rudce był dowodem najwyższego zaufania Profesora. Doktor Jan Bohdan Gliński, wieloletni pracownik i dyrektor sanatorium, a później Specjalistycznego Zespołu Opieki Zdrowotnej, wspominał swoich współpracowników, dziękując im za ofiarność i trud w niesieniu pomocy potrzebującym.
Drugą część programu stanowiła uroczysta sesja naukowa, zorganizowana w Gminnym Centrum Kultury im. Heleny Wielobyckiej w Mrozach przez Warszawsko-Otwocki Oddział Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc. Sesję otworzył i poprowadził dr Tadeusz Maria Zielonka, przewodniczący Oddziału. Członkowie Towarzystwa, uczestnicy Mazowieckiej Szkoły Pulmonologii i wszyscy zainteresowani mieli możność wysłuchania następujących referatów, wygłoszonych przez pracowników naukowych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego i Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc:
1. Dr Tadeusz M. Zielonka: Epidemiologia i zwalczanie gruźlicy na przełomie wieków.
2. Prof. Ewa Rowińska-Zakrzewska: Gruźlica wczoraj i dziś.
3. Doc. Ewa Demkow: Od odczynu tuberkulinowego do Quantiferonu.
4. Prof. Zofia Zwolska: Diagnostyka mikrobiologiczna gruźlicy w ostatnim stuleciu.
5. Dr Karina Onish: Postępy w obrazowaniu zmian gruźliczych w płucach.
Podczas uroczystości jubileuszowych odbyła się promocja księgi pamiątkowej Rudka – sto lat w służbie zdrowia. W tej pracy zbiorowej 21 autorów utrwaliło historię nieprzerwanej walki z gruźlicą Sanatorium dla Piersiowo Chorych, placówki powstałej i utrzymywanej tylko z ofiar polskiego społeczeństwa do czasu upaństwowienia jej w 1950 r., a także omówiło współczesność– wywodzącego się z Sanatorium – Samodzielnego Specjalistycznego Zespołu Zakładów Opieki Zdrowotnej. Przedstawiono również historię rozwoju mikrobiologicznej diagnostyki gruźlicy i jej stan obecny oraz epidemiologię i walkę z chorobą na przełomie wieków. W księdze zawarte są też dzieje lekarzy, pielęgniarek i pracowników obsługi, często już zapomnianych, którzy nie oglądając się na korzyści, nieśli pomoc ludziom nękanym przez gruźlicę i przywracali ich społeczeństwu. Trwająca wiek historia i działalność tego mazowieckiego zakładu służby zdrowia zostały udokumentowane bogatym materiałem ilustracyjnym i danymi liczbowymi.
Obchodom jubileuszowym towarzyszyła ekipa telewizyjna, która informację o tym wydarzeniu przekazała w Programie Regionalnym TVP.
Sanatorium dla Piersiowo Chorych w Rudce zostało otwarte 29 listopada 1908 r. Po stu latach – w 2008 r. postanowiono dzień 29 listopada obchodzić corocznie jako Dzień Patrona, w którym będzie odprawiona Msza św. w intencji dobroczyńców i fundatorów, a przede wszystkim pracowników Zespołu, żyjących i zmarłych.