Exodus- Służba zdrowia po Powstaniu Warszawskim
Wstęp
Koleżanki i Koledzy!
„Exodus– służba zdrowia po Powstaniu Warszawskim” jest pozycją wydawniczą Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego, zamykającą serię „powstańczą”, poświęconą udziałowi służb sanitarnych w Powstaniu Warszawskim 1944. Złożyły się na tę publikacje nadesłane wspomnienia
z ostatniego okresu pomocy medycznej świadczonej mieszkańcom stolicy oraz materiały z sesji, zorganizowanej przez Towarzystwo Lekarskie Warszawskie wspólnie ze Związkiem Powstańców Warszawskich w dniu 13 października 2009 roku.
Głównym tematem sesji był stan zdrowia i opieka medyczna ludności cywilnej, wypędzonej ze zniszczonej Warszawy.
Oddane do rąk Czytelników pozycje wcześniejsze:
– „Powstanie Warszawskie i medycyna. Wspomnienia lekarzy, medyków i sanitariuszek z Powstania Warszawskiego” pod red. prof. Andrzeja Danysza, rok wyd. 2002
– „Powstanie Warszawskie i medycyna. Wspomnienia lekarzy, medyków i sanitariuszek z Powstania Warszawskiego” pod red. prof. Andrzeja Danysza, rok wyd. 2003
– „Tajne studia medyczne w Warszawie 1940 –1944” red. tomu dr med. Andrzej Zaorski, rok wyd. 2003
– „Medycyna w Powstaniu Warszawskim” pod red. dr. Andrzeja Zaorskiego, rok wyd. 2005
– „Lekarze Powstania Warszawskiego 1 VIII –2 X 1944” oprac. dr med. Halina Jędrzejewska, rok wyd. 2006
dokumentują fakty i wydarzenia opisane przez bezpośrednich uczestników Powstania Warszawskiego, opisane prawdziwie i serdecznie, z miłością do Polski. Zawarto w nich także wyniki badań i analiz dotyczących funkcjonowania Powstańczych Służb Sanitarnych w okresie 1 VIII 1944 – 2 X 1944, przeprowadzonych przez historyków zajmujących się tą problematyką.
Połączenie opisu indywidualnych przeżyć i dramatów z naukową oceną historii powstańczego zrywu sprawiło, że z kolejnych kart wyłania się niezwykły obraz rzeczywistości tamtych dni. Ten obraz to pisana krwią i cierpieniem opowieść o 63 dniach walki szlachetności z nikczemnością, wolności ze zniewoleniem. Okupant zamordował Miasto – zginęło dwadzieścia tysięcy żołnierzy Powstania, straty ludności cywilnej przekroczyły dwieście tysięcy, wypędzono prawie półmilionową rzeszę ludzi, Warszawę spalono – planowo, konsekwentnie dom po domu. Dokonano tego z okrucieństwem i bestialstwem wprost niewyobrażalnym. Niemieccy oprawcy, mieniący się „rasą panów”, przekroczyli wszelkie granice zła, podłości i zbrodni. Exodus ocalałej ludności stolicy był tej historii tragicznym dopełnieniem.
Mijają lata, odchodzą świadkowie, pamięć tamtego okrutnego czasu pokrywa powoli pył przemijania. Zachowanie w świadomości narodowej Polaków pozostawionego przez Żołnierzy Polski Walczącej przykładu i przesłania jest moralnym i historycznym obowiązkiem nas wszystkich. Z ofiary poległych Żołnierzy Powstania, z cierpienia tych, którzy przeżyli, aby przez następne kilkadziesiąt lat doznawać prześladowań, więzień i poniżenia, odrodziła się upragniona, tak długo wyczekiwana Wolna Polska. I dopiero wtedy, po 60 latach, ci, którzy jeszcze pozostali, zaledwie garstka, „Alejami z paradą przeszli defiladę” – godni Chwały.
Pragnę w tym miejscu podziękować najpiękniej i najserdeczniej wszystkim, którzy przyczynili się do powstania wymienionych książek. Ze szczególnym szacunkiem i wdzięcznością dziękuję autorom – Żołnierzom Powstańczych Służb Sanitarnych.
Jerzy Jurkiewicz
Prezes