Tajne Studia Medyczne w Warszawie 1940-1944
Wspomnienie o tajnym Uniwersytecie Ziem Zachodnich
Wanda Pawłowicz
Wspomnienie o tajnym Uniwersytecie Ziem Zachodnich
W roku 1939 brakował mi rok do matury, uzyskałam bowiem promocję do ostatniej klasy, tj. do drugiej licealnej Liceum Matematyczno-Przyrodniczego Krystyny Malczewskiej przy ul. Wspólnej 41. Maturę zdałam w maju 1940 r. w ramach tajnego nauczania i zostałam zapisana przez dyrektorkę szkoły p. Janinę Dembowską na tajny Uniwersytet Ziem Zachodnich, na biologię, ponieważ Wydział Lekarski nie był jeszcze zorganizowany.
W następnym roku przeniosłam się z biologii na medycynę. Czesne miesięcznie wynosiło 35 złotych.
Pamiętam dokładnie dwa adresy, ważne dla toku nauczania: ul. Górskiego 3 i Szpital na ul. Oczki. Przy ul. Górskiego 3 w grudniu 1941 r. utworzono Publiczną Szkołę Dokształcającą Zawodową nr 2 (Őffentliche Berufsschule nr 2 Warschau). Pod pokrywką szkółki zawodowej odrabialiśmy ćwiczenia laboratoryjne z chemii. W Szpitalu na Oczki znajdowało się prosektorium. Zwłoki były kupowane od sanitariuszy, tzw. noszowych. Co pewien czas ceny rosły; noszowi uzależniali je od kursu słoniny na rynku. Surrealizm, ale taka jest prawda.
Fizykę wykładał nam prof. Tadeusz Kopcewicz, biologię prof. Stefan Leśniewski, histologię prof. Tadeusz Kurkiewicz, anatomię prof. Stefan Różycki. Kolokwia z anatomii zdawaliśmy u p. Zbigniewa Wojciechowskiego, który prowadził prosektorium dla studentów.
Z koleżanek i kolegów przypominam sobie Danutę Ciechomską (wynajmowała pokój u mojej stryjenki na ul. Marszałkowskiej), Marysię Czernik, Józefa Szamborskiego, Halinę Sztymelską (po wojnie przeniosła się na stomatologię), Marysię R. (Rogowicz? Rogowską?), Lidię Kowalczyk i jej późniejszego męża, też studenta, Strzeleckiego (ślub wzięli w 1944 r.), a także Andrzeja Seyfrieda, syna jednego z dyrektorów RGO. Więcej nazwisk nie pamiętam.
Na początku kwietnia 1945 r. wyjechałam do Poznania, gdzie zostałam przyjęta na trzeci rok medycyny przez dziekana Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Poznańskiego, prof. Kurkiewcza, tego samego, który wykładał mi histologię na tajnym Uniwersytecie Ziem Zachodnich w Warszawie. Dyplom ukończenia studiów otrzymałam w 1948 r. (nr dyplomu 444).
Po latach, w dniach 14-15 czerwca 1958 r., odbył się w Warszawie, w auli Uniwersytetu Warszawskiego na Krakowskim Przedmieściu 26/28, Zjazd byłych studentów medycyny z czasów okupacji 1941-1944. Zachowało rai się zaproszenie na ten Zjazd, więc cytuję:
Protektorat nad Zjazdem objęli Minister Zdrowia prof. dr Rajmund Barański, prof. dr Franciszek Czubalski i prof. dr Adam Wrzosek. Program Zjazdu: 14 czerwca 1958 r. godz. 10.00 referaty dr. T. Grigo i dr Z. Stegawskiej. Apel Poległych. Nadanie odznaczeń zasłużonym w tajnym nauczaniu i wyłonienie Komitetu dla opracowania historii tajnych studiów i wspomnień z tego okresu. Część II – godz. 19.00 kolacja w Hotelu Bristol. Następnego dnia, 15 czerwca 1958 r., o godz. 11.00 odsłonięcie tablicy pamiątkowej na gmachu medycyny teoretycznej Krakowskie Przedmieście 26/28.
Luty 2003 r.