<< powrót

Tajne Studia Medyczne w Warszawie 1940-1944

Szkoła Zamoyskiego a tajne studia medyczne w okresie okupacji

Aneks

Andrzej Zaorski

Szkoła Zamoyskiego a tajne studia medyczne w okresie okupacji *

Koledzy, którzy w latach przedwojennych uczyli się „u Zamoyskiego”, pamiętają może, iż przy szkolnej bramie, której teraz nie ma, wisiała po lewej stronie tablica z napisem: „Szkoła masażu leczniczego dr. J. Zaorskiego”.

W samej bramie, też po lewej stronie, było wejście do trzypokojowego lokalu na parterze, w którym w latach trzydziestych (do wybuchu wojny) znajdował się chirurgiczny gabinet przyjęć i Szkoła Masażu doc. Zaorskiego. Szkoła ta miała, co bardzo ważne, prawa państwowe i dyplom uprawniał do pracy w zakładach służby zdrowia. Jak wiemy, w czasie okupacji zamknięto wszystkie uczelnie wyższe i licea, a następnie również gimnazja. Groziło intelektualne wyniszczenie młodzieży. Zaczęto więc organizować tzw. szkoły zawodowe, które mogły być uznane przez okupanta. Były to szkoły rolnicze, rybackie, techniczne, handlowe itp. Cechą wspólną, było przyjmowanie młodzieży starszej, po maturze lub w trakcie nauki w liceum.

Uczyli w nich profesorowie wyższych uczelni, a programy przemycały pod różnymi nazwami-kryptonimami studia uczelni wyższych.

Tajny Wydział Lekarski UW postanowił także zorganizować szkołę, która istniejąc jawnie uczyłaby medycyny, brak lekarzy mógł odbić się bardzo dotkliwie na zdrowiu społeczeństwa po wojnie. Sprawa była szczególnie trudna ze względu na konieczność nauki w laboratoriach i prosektorium.

Człowiekiem, który podjął się tego trudnego i niebezpiecznego zadania, był doc. Jan Zaorski – znany organizator i szef oddziałów chirurgicznych w Warszawie.

Po kilku naradach z profesorami Wydziału Lekarskiego UW został ułożony odpowiedni program i przedstawiony w Wydziale Szkolnictwa Urzędu Miasta. Niestety, nie uzyskano zgody na otwarcie szkoły. Wtedy doc. Zaorski złożył ponownie wniosek, ale już w Izbie Zdrowia (Gesundheitskammer), motywując to rozszerzeniem swojej Szkoły Masażu, która miała mieć nazwę: „Prywatna Szkoła Zawodowa dla Pomocniczego Personelu Sanitarnego dr. Jana Zaorskiego”.

W dniu 20 stycznia 1941 r. zgoda została wydana i zatwierdzono nazwę Szkoły.

Tak mogły się rozpocząć w Warszawie tajne studia medyczne, dzięki Szkole Masażu przy ul. Smolnej 30, i to jest właśnie związek Szkoły Zamoyskiego z medycyną.

* Komunikat Stowarzyszenia Wychowanków Gimnazjum i Liceum im. Jana Zamoyskiego z 1996 r.