<< powrót

Tajne Studia Medyczne w Warszawie 1940-1944

Profesor Marian Piotr Grzybowski (1895–1949)

Zuzanna Cichy-Kraśnicka

Profesor Marian Piotr Grzybowski (1895–1949)

Urodził się 2 lipca 1895 r. w Turkmenii, w Cardżou, w rodzinie lekarza. Ukończył medycynę w Cesarskiej Akademii Wojskowo-Lekarskiej w Petersburgu w 1917 r. Od listopada 1918 r. Służył w wojsku rosyjskim, a następnie w I Korpusie Polskim w Bobrujsku pod dowództwem gen. Józefa Dowbór-Muśnickiego. Od 10 listopada 1918 r. do maja 1922 r. w Wojsku Polskim. W 1922 r. został asystentem w Klinice Chorób Skórnych i Wenerycznych Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego (kierownikiem kliniki był wówczas prof. Franciszek Kryształowicz).

W 1930 r., po uzyskaniu doktoratu i habilitacji, otrzymał tytuł docenta. Następnie pogłębiał swą wiedzę w zagranicznych placówkach naukowych: w Paryżu, Lyonie, Strasburgu i Wiedniu. W1935 r. został profesorem i kierownikiem swej macierzystej kliniki w Warszawie. Był wspaniałym wykładowcą w dziedzinie dermatologii i wenerologii, autorem około 80 prac naukowych i podręczników, m.in. Leczenie kiły (1936), Choroby skóry (1948).

Zyskał światowy rozgłos dzięki badaniom histologicznym chorób skóry. Pracował nad patogenezą bielactwa i mięsaków. Był członkiem licznych towarzystw dermatologicznych oraz prezesem Polskiego Związku Przeciwwenerycznego (1933–1939). W 1935 r. otrzymał stopień kapitana rezerwy w Korpusie Sanitarnym CWSan.

W czasie okupacji hitlerowskiej zaangażował się w tajne nauczanie studentów medycyny. Był kierownikiem naukowym tajnego Studium Lekarskiego, które rozpoczęło działalność w październiku 1940 r. Od 1 września 1943 r. Studium Lekarskie zostało przekształcone w Wydział Lekarski tajnego Uniwersytetu Warszawskiego, a prof. Marian Grzybowski został wybrany na członka konspiracyjnej Rady Wydziału Lekarskiego. Był także wykładowcą na tajnym Uniwersytecie Ziem Zachodnich i w Szkole doc. J. Zaorskiego.

Przed wybuchem Powstania Warszawskiego jako członek Armii Krajowej na polecenie odpowiedniej jednostki AK zorganizował w prowadzonej przez siebie klinice dermatologicznej magazyn leków, materiałów opatrunkowych oraz broni. W czasie Powstania Warszawskiego przeżył ewakuację tej kliniki wraz z chorymi, rannymi i personelem do obozu w Pruszkowie.

Po wojnie, już w 1945 r., rozpoczął odbudowę kliniki dermatologicznej i organizował Polskie Towarzystwo Dermatologiczne. W 1948 r. ukazało się wspaniałe dwutomowe dzieło profesora: Choroby skóry.

26 listopada 1949 r. prof. Marian Grzybowski został aresztowany przez agentów UB i osadzony w areszcie MBP przy ul. Koszykowej. Zmarł podczas przesłuchiwania przez oficera śledczego UB w dniu 11 grudnia 1949 r.

Oprac. Z. Cichy–Kraśnicka