<< powrót

Tajne Studia Medyczne w Warszawie 1940-1944

Profesor Janina Dąbrowska (1890 –1987)

Maria Kobuszewska-Faryna

Profesor Janina Dąbrowska (1890 –1987)

Urodziła się 18 stycznia 1890 r. w Łucku na Wołyniu. Lata szkolne spędziła w Żytomierzu. W 1907 r. ukończyła 7–klasowe Gimnazjum Maryjne Żeńskie, a w rok potem zdała maturę w I Gimnazjum Męskim. Studia lekarskie odbyła w Żeńskim Instytucie Medycznym w Petersburgu, gdzie po zdaniu egzaminów państwowych otrzymała dyplom lekarza w maju 1914 r. W czasie studiów czas wakacyjny przeznaczała na pracę w szpitalach, początkowo w Żytomierzu, a od trzeciego roku studiów w Warszawie, w Szpitalu Przemienienia Pańskiego.

W roku 1915 pracowała w Petersburgu, głównie jako pediatra i internista. W latach 1915-1918 została powołana do wojska i skierowana na front pod Kownem. Poza pracą w szpitalu jako ordynator oddziału chorób wewnętrznych pracowała również na oddziałach chirurgicznych Rosyjskiego Czerwonego Krzyża. Po wybuchu rewolucji październikowej przez cały rok 1918 była zatrudniona w laboratorium diagnostycznym w Petersburgu.

W styczniu 1919 r. Janina Dąbrowska powróciła do Polski i już w lutym rozpoczęła pracę pod kierunkiem prof. Józefa Homowskiego w zakładzie anatomii patologicznej na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego. W 1921 r. otrzymała stopień doktora medycyny, po obronie pracy Badania nad znaczeniem nadnerczy w powstawaniu miażdżycy. Od 1924 r. pracowała pod kierunkiem prof. Ludwika Paszkiewicza. Wiatach 1925-1937 poza pracą w zakładzie anatomii patologicznej prowadziła wykłady z anatomii patologicznej i patologii ogólnej w Instytucie Dentystycznym, przekształconym w 1933 r. w Akademię Stomatologiczną. Resztę czasu wolnego od obowiązków nauczyciela akademickiego poświęcała pracy anatomopatologa i histopatologa w Szpitalu Przemienienia Pańskiego, na stanowisku kierownika pracowni, a potem zakładu anatomii patologicznej.

W okresie okupacji niemieckiej należała do grupy najbardziej aktywnych nauczycieli tajnego nauczania medycyny. Prowadziła ćwiczenia sekcyjne i histopatologiczne dla słuchaczy Prywatnej Szkoły Zawodowej dla Pomocniczego Personelu Sanitarnego doc. Jana Zaorskiego. Wykładała anatomię patologiczną i kierowała ćwiczeniami na kompletach tajnych wydziałów lekarskich Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Ziem Zachodnich.

Aresztowana przez Niemców w marcu 1944 r. była więziona przez 6 tygodni na Pawiaku. W czasie Powstania Warszawskiego została ranna w głowę i prawą stopę podczas ostrzeliwania Szpitala Przemienienia Pańskiego.

W grudniu 1944 r. dr Janina Dąbrowska włączyła się do pracy nad organizowaniem nowo tworzonego Wydziału Lekarskiego w szkole na Grochowie przy ul. Boremlowskiej. Po wyzwoleniu Warszawy w 1945 r. rozpoczęła intensywne zajęcia ze studentami medycyny i stomatologii w częściowo zburzonym zakładzie Szpitala Przemienienia Pańskiego, tworząc tam filię zakładu akademickiego.

W roku 1945 habilitowała się, otrzymując w 1950 r. nominację na docenta anatomii patologicznej Wydziału Lekarskiego UW.

30 czerwca 1954 r. Centralna Komisja Kwalifikacyjna przyznała doc. dr Janinie Dąbrowskiej tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego nauk medycznych.

Prof. dr Janina Dąbrowska współtworzyła wraz z prof. Ludwikiem Paszkiewiczem tzw. Szkołę Warszawską patomorfologów, z której wyszło wielu profesorów, docentów i kierowników zakładów patomorfologicznych.

Profesor Janina Dąbrowska była członkiem wielu towarzystw naukowych: Polskiego Towarzystwa Lekarskiego (od 1920 r.), Polskiego Towarzystwa Anatomicznego (od 1945 r.), członkiem założycielem i członkiem honorowym Polskiego Towarzystwa Anatomopatologów.

W roku 1961 przeszła na emeryturę, pracując nadal jako konsultant w Zakładzie Szpitala Praskiego do 1983 r.

Zmarła po krótkiej chorobie dnia 7 lipca 1987 r.

Oprac. M. Kobuszewska-Faryna