Pamiętnik TLW 2010
Neurochirurgia dziecięca w Warszawie
Marcin Roszkowski
Neurochirurgia dziecięca w Warszawie
Początki tej specjalności łączą się z Kliniką Neurochirurgii w Szpitalu Dzieciątka Jezus w Warszawie. Potrzeby oraz życie spowodowały, że w tej liczącej 70 łóżek klinice wyodrębniono kilka miejsc dla dzieci. Tą grupą chorych opiekował się od początku (ok. 1957 r.) doktor, a potem profesor Juliusz Wocjan, niekwestionowany twórca neurochirurgii dziecięcej w Polsce.
Studia: Wydział Lekarski UW/AM w Warszawie 1946-1951, doktorat – 1963 , habilitacja – 1970, profesura – 1984 )
Napływ chorych spowodował, że werandę I piętra przeznaczono na powiększony do kilkunastu miejsc pododdział dziecięcy. Do pomocy dr. Wocjanowi przyjęto neuropediatrę dr Barbarę Bendarzewską. Postępy neurochirurgii oraz pediatrii dały impuls do światowego wyodrębnienia specjalności – neurochirurgii dziecięcej. Jak zwykle dla instytucjonalnego wyodrębnienia specjalności problemem było znalezienie odpowiednio wyposażonego miejsca w szpitalu dziecięcym.
Tu trzeba wspomnieć o osobie, która pomogła przezwyciężyć wiele trudności. Osobą tą był dr Felicjan Loth, dyrektor Szpitala Chirurgii Urazowej Dziecięcej w Warszawie. W Szpitalu zwanym potocznie „Omegą” wyodrębnił 30-łóżkowy oddział neurochirurgii o profilu w planach urazowym. W Europie istniało wtedy zaledwie kilka tak samodzielnych oddziałów. Oddział został uruchomiony w 1970 r., a ordynatorem został dr Juliusz Wocjan, który przeszedł z kliniki neurochirurgii i podjął się kierowania oddziałem początkowo bez pomocy wykształconej kadry.
Stopniowo do zespołu dołączali liczni lekarze, którzy potem stanowili trzon kadry neurochirurgów dziecięcych w Warszawie. I tak dr Krystyna Rusiecka-Matusewicz została kolejnym ordynatorem tej placówki, podobnie dr Mikołaj Eibl, dr Marcin Roszkowski (później kierownik Kliniki Neurochirurgii w Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie) i wielu innych. Oddział ten ze względu na duży napływ chorych dysponował okresowo nawet 45 łóżkami, zapewniał opiekę neurotraumatologiczną u dzieci z terenu Warszawy i okolic, ale zajmował się również całością problematyki neurochirurgii dziecięcej.
W 1980 roku dotychczasowy ordynator, doc. dr Juliusz Wocjan, objął kierownictwo Kliniki Neurochirurgii w Centrum Zdrowia Dziecka. Oddziałem kierowali kolejno: dr Mieczysław Ulatowski, dr Jerzy Ptasiński, dr Krystyna Rusiecka-Matusiewicz i dr Mikołaj Eibl. Oddział uzyskał znaczące sukcesy w leczeniu urazów czaszkowo-mózgowych u dzieci, zmniejszając śmiertelność i odległe skutki. Niestety, stopniowo cały szpital ulegał likwidacji i oddział neurochirurgii uległ zmniejszeniu do 20 łóżek. Pierwszy w Polsce oddział neurochirurgii dziecięcej został ostatecznie zamknięty w 1999 r., a zespół przeniesiony do Szpitala im. prof. Jana Bogdanowicza w Warszawie. Oddział neurochirurgii w tym szpitalu prowadzi dr Mikołaj Eibl z licznym zespołem asystentów.
Podstawowym ośrodkiem neurochirurgii dziecięcej w Warszawie o znaczeniu ogólnopolskim jest Klinika Neurochirurgii w Centrum Zdrowia Dziecka. Organizatorem i pierwszym kierownikiem kliniki był prof. dr Juliusz Wocjan, który przeszedł wraz z częścią asystentów ze szpitala w „Omedze”. Klinikę otwarto w 1980 roku. Oddział dysponował 49 łóżkami i od początku świadczył pełen zakres procedur w zakresie neurochirurgii dziecięcej. Stopniowo klinika obrastała w pracownie pomocnicze, np. EEG i in. oraz prowadziła poliklinikę.
W 1991 roku prof. dr Juliusz Wocjan przeszedł na emeryturę, a w drodze konkursu stanowisko ordynatora objął prof. dr Marcin Roszkowski (dyplom w AM w Warszawie – 1977, doktorat – 1984, habilitacja – 1996, profesura – 2003). Klinika Neurochirurgii w Centrum Zdrowia Dziecka prowadziła i prowadzi intensywną działalność zarówno usługową w skali ogólnopolskiej, jak i naukową i organizacyjną. Zajmuje się terapią wszystkich patologii układu nerwowego, wymagających leczenia chirurgicznego. Ma doskonałe zaplecze diagnostyczne, niezbędne w szybkim postępie medycyny. Jest organizatorem wielu sympozjów naukowych o krajowym i międzynarodowym wymiarze.