Lekarze Powstania Warszawskiego
Lista Lekarzy i Medyków pełniących obowiązki lekarzy w Powstaniu Warszawskim 1944 (Pa-Po)
LISTA LEKARZY i MEDYKÓW PEŁNIĄCYCH OBOWIĄZKI LEKARZY
w POWSTANIU WARSZAWSKIM 1944
dr PACHO Aleksander
ur. 1912, dyplom 1937, szp.pol. przy ul. Hożej 13,
po wojnie Wiceminister Zdrowia i Opieki Społecznej
dr PACIORKOWSKA
dr PACYŃSKI Adam „Wilk”
ur. 1912, dyplom 1937, szpital zapasowy ”Struga” przy ul. Chmielnej 36
dr PACZKOWSKI Alfred „Wania”
ur. 1909, dyplom 1935, cichociemny, oficer ”Wachlarza”, oddelegowany przez KG AK
jako oficer łącznikowy na prawy brzeg Wisły do dowództwa Armii Radzieckiej
dr PAKULSKA – BARCZOWA Józefa
ur. 1910, dyplom 1936, Szpital św. Stanisława
dr PAPIESKI Zbigniew „Strumień”
ur. 1893, dyplom 1928, inwalida z I wojny światowej (amputowana kończyna dolna),
komendant szp.pol. Nr 100 (Klasztor SS Zmartychwstanek)
dr PASTWA Henryk
ur. 1905, dyplom 1932, chirurg, Szpital Przemienienia Pańskiego
prof. dr PASZKIEWICZ Ludwik
Ur. 1878, dyplom 1904. W czasie okupacji brał udział w tajnym nauczaniu medycznym,
w Powstaniu szp.pol. przy ul. Mokotowskiej 55.
Po wojnie profesor AM w Warszawie, członek rzeczywisty PAN.
dr PAWLAK Bolesław„Bolek”
PS przy ul. Wspólnej 50
p.o. lek. PAWŁOWSKI Leopold „Atom”
ur. 1918, lekarz kompanii K2 batalionu Karpaty
dr PAYRBRUNE Jan
internista, jeniec obozu w Zeithain
dr PERTKIEWICZ Marian ”Jan”
Chirurg. Ur. 1909 w Sieradzu, Wydział Lekarski Uniwersytetu Warszawskiego ukończył w 1936 roku, powołany do wojska służył w różnych jednostkach, w 1939 roku w 5 Pułku Artylerii
w Dęblinie. Dyplom odebrał w 1940 roku, w czasie okupacji pracował jako chirurg w Szpitalu
św. Ducha. Na godzinę ”W” miał przydział do zgrupowania Żywiciel. Wybuch Powstania zaskoczył go w domu przy ul. Filtrowej 73. Nie zdążył opuścić mieszkania, aby udać sie na wyznaczony punkt koncentracji swego oddziału na Żoliborzu. Zorganizował prowizoryczną salę operacyjną na parterze – w mieszkaniu dr Kalinowskiego (wyposażenie przeniesiono z jego gabinetu na II piętrze).
Na tej sali wykonywał zaopatrzenia ran, wykonał amputację ramienia po postrzale (piłką stolarską). Wykonał również laparatomię jamy brzusznej z powodu postrzału. 8.08.1944 wypędzony przez Niemców z domu, w tłumie mieszkańców Ochoty dotarł przez Zieleniak do Pruszkowa. Stamtąd przy pomocy polskiego personelu medycznego zdołał dotrzeć do znajomych w Brwinowie. Nawiązał kontakt z miejscowym lekarzem, który z ramienia RGO organizował pomoc dla zakaźnie chorych. 20.08.1944 został kierownikiem szpitala, a następnie współorganiozwał wraz z komitetem RGO szpital chirurgiczny. Było to możliwe w związku z przewiezieniem do Brwinowa przez
dr Józefa Granatowicza wyposażenia leczniczego.
Szpital mieścił się w budynku przy ul. Łowickiej 2. Oficjalnie był to szpital RGO – Brwinów, nieoficjalnie szpital ”Omega” w Brwinowie. Kierowano tu ciężko rannych w Powstaniu.
dr PERZANOWSKI Mieczysław„Miecio”
chirurg, komendant Szpitala Przemienienia Pańskiego,
organizator i komendant szpitala przy ul. Kowelskiej 1
dr PERZYŃSKI Jan „Szczerba” mjr
szp.pol. przy ul. Mariańskiej 1
dr PETRYNOWSKA Hanna „Rana” ”Maria”
Ur. 1901, córka Józefa, pediatra.
W Państwowej Wytwórni Papierów Wartościowych w Warszawie została zorganizowana wśród pracowników grupa zaprzysiężonych w AK żołnierzy o nazwie PWB/17/S, w której uwzględniono pion sanitarny wcześnie przygotowywany na godzinę ”W”.
Po aresztowaniu lekarza fabrycznego PWPW jego funkcję objęła żona –
dr. Hanna Petrynowska, tuż przed Powstaniem zaprzysiężona w AK została mianowana szefem sekcji sanitarnej PWB/17/S.
W czasie Powstania punkt sanitarny w PWPW przekształcono w mały szpital. Podczas opuszczania budynku PWPW przez załogę powstańczą, dr Hanna Petrynowska dobrowolnie została z ciężko rannymi.
Poległa w czasie wykonywania obowiązków lekarza w dniu 28.08.1944. Odznaczona VM V klasy.
dr PETZEL Ryszard „Obst” kpt..
ginekolog, lekarz naczelny i komendant szp.pol. na Mariańskiej 1 – zgrupowanie Chrobry II
dr PĘSKA -MIZERKOWA Zofia Joanna
ur. 1898 na Podolu, dyplom 1927, szp.pol. w budynku ZUSu – ul. Czerniakowska 231,
zginęła w czasie bombardowania szpitala 13.09.1944
doc. PIASECKA – ZEYLANDOWA Eugenia
bakteriolog, Szpital Wolski
dr PIASECKI Józef Marian
Chirurg. Ur. 1894 w Stanisławowie, powiat miński. Ukończył gimnazjum Wojciecha Górskiego
w Warszawie w 1912 roku, studiował medycynę na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Lwowskiego
i Warszawskiego, dyplom lekarza uzyskał w 1923 roku na Uniwersytecie Warszawskiem.
W 1936 roku, drogą konkursu zostaje ordynatorem oddziału chirurgicznego Szpitala Wolskiego, który w tym czasie przenosi się z ul. Wolskiej na ul. Płocką 26.
Chlubą dr. Józefa Piaseckiego było zorganizowanie wzorowych sal operacyjnych, dobrze wyposażonych w instrumenty i aparaturę. Wiele czasu poświęcał zagadnieniom gruźlicy. Stworzył także Poradnię dla Gruźlicy Kostno – Stawowej, pozostając ordynatorem oddziału chirurgicznego.
Uczestniczył w kampanii wrześniowej, po kapitulacji wrócił do pracy i w styczniu 1940 roku został dyrektorem szpitala, pozostał także ordynatorem oddziału chirurgicznego. Brał czynny udział w pracy konspiracyjnej. Po aresztowaniu grupy lekarzy (dr Janina Misiewicz,
dr Mieczysław Ropek, dr Jan Wójcikiewicz) starał się o uwolnienie aresztowanych
– z pomyślnym wynikiem.
Przygotowuje szpital na czas powstania, w obszernych magazynach szpitala zostają zgromadzone ogromne zapasy materiałów opatrunkowych i leków. Sala operacyjna została zaopatrzona
w dodatkową instalacje elektryczną pozwalającą na korzystanie ze światła w razie wyłączenia prądu z sieci miejskiej,
W dniu 1.08.1944 do szpitala przybywa tuż przed godziną ”W”, obejmuje dyżur w Izbie Przyjęć, osobiście udziela pomocy rannym i rozsyła po oddziałach. Od pierwszego dnia Powstania cała dzielnica była pozbawiona prądu, jednak w szpitalu operacje, dzięki zainstalowanym akumulatorom, mogły odbywać się przez całą dobę.
Zamordowany po wejściu Niemców na teren szpitala
– wraz z prof. Januszem Zeylandem i kapelanem ks. Kazimierzem Ciecierskim
zastrzelony w gabinecie dyrektora szpitala w dniu 5.08.1944.
dr PIEKARSKA Halina „Joanna”
stomatolog, referentka służby zdrowia WSK I Obwodu, komendant PS przy ul. Granicznej 10, poległa
dr PIEKARSKI
punkt opatrunkowy przy ul. Chłodnej 66
dr PIERACKA Emilia
ur. 1890 we Lwowie, okulista
dr PIESIEWICZ Zygmunt
Szpital Wolski, potem PS przy ul. Freta
dr PIETRASZKIEWICZ Kajetan „Kościerza” mjr
ur. 1896, dyplom 1924, komendant szpitala w budynku SS Elżbietanek – ul. Goszczyńskiego
dr PIĘTKA Andrzej „Butrym”
lekarz batalionu Golski
dr „Piotr”
PS Al. Ujazdowskie 37 – lekarz naczelny
dr PIOTROWSKA Alicja „Krystyna”
chirurg, referat sanitarny III Rejonu I Obwodu,
szpital „Architektura” ul. Koszykowa 31 (obecnie 55), batalion Golski
dr PIOTROWSKI Henryk
szp. pol. przy ul. Konopczyńskiego 3 – lekarz naczelny
p.o. lek. PIOTROWSKI Kazimierz „Zadra”
lekarz zgrupowania Gurt
p.o. lek. PIOTROWSKI Jerzy „Lulek”
lekarz oddziału Granat, Mokotów
dr PIOTROWSKI Ładysław por.
ur. 1910, dyplom 1936, ordynator szpitala w gmachu Szkoły Pielęgniarskiej przy ul. Koszykowej 78
– filii Szpitala Dzieciątka Jezus,
poległ 14.08.1944 w czasie obchodu, zastrzelony przez snajpera niemieckiego
dr PLOCKER Leon
ur. 1907, dyplom 1937, PS przy ul. Wilczej 13, po wojnie profesor Akademii Medycznej
dr POBIEŻYŃSKI Mieczysław „Pobiega”
szp.pol. Żoliborza, PS w al. Zjednoczenia
dr PODNIESIŃSKA Romualda
PS przy ul. Wspólnej 61
dr POGÓRSKI Tadeusz „Morwa”
lekarz batalionu Gustaw, komendant szp.pol. Nr 4 – ul. Kilińskiego 1/3, następnie szp.pol.
w klasztorze SS Sakramentek, następnie PS przy ul. Piusa XI 24 (obecnie ul. Piękna) (budynek żeńskiego gimnazjum C. Plater-Zyberkówny)
dr POKRZEWIŃSKI Stefan „dr Trzaska” kpt.
ur. 1897, dyplom 1932, szp.pol. przy ul. Śliskiej 51, naczelny lekarz zgrupowania Chrobry II
dr POLASKI Waldemar
ewakuowany ze szpitala powstańczego do szpitala RGO w Komorowie
dr POLSAKIEWICZ Jerzy „Lamberty” ppor.
4 kompania Watra batalion Kiliński, budynek PWPW
dr POMPER Maria por.
starszy lekarz 1 batalionu 9 pułku piechoty 3 Dywizji Piechoty im. Romulada Traugutta,
przeprawiła się 16.09.1944 na Czerniaków, PS przy ul. Solec 41,
poległa na przyczółku czerniakowskim
dr PONCZ Aleksander „Antoni Kamiński” „dr Aleksander” kpt. sanitarny WP
Ur. 1899 w Zawierciu, dyplom 1925 na Uniwersytecie Warszawskim,
uczestnik kampanii wrześniowej w Armii Modlin, szef sanitariatu zgrupowania Kryska,
szp.pol. przy ul. Okrąg 2, poległ na ul. Wilanowskiej 2 w dniu 20.09.1944.
dr PONIATOWSKI Józef
szpital ewakuacyjny PCK – ul. Wspólna 27
dr PORADOWSKA Wanda „Wanda”
szp.pol. przy ul. Siennej 51 – klinika pediatrii przeniesiona z ul. Litewskiej
dr PORAJSKA Zofia
szpital ewakuacyjny PCK do 22.10.1944 przy ul. Wspólnej 27
dr POSZWIŃSKA Maria Monika
szp.pol. w budynku ZUSu przy ul. Czerniakowskiej 231
dr POTAPOWICZÓWNA Józefa
ur. 1901 w Warszawie, pediatra, Szpital Karola i Marii
dr POTORECKI Stanisław ”dr Negus”
ur. 1917 w Rypi, VI Obwód AK
dr POWIERTOWSKI Hieronim
chirurg, Szpital Wolski
p.o. lek. – pełniący obowiązki lekarza
PS – punkt sanitarny
GPO – główny punkt opatrunkowy
szp.pol. – szpital polowy
CWSan. – Centrum Wyszkolenia Sanitarnego
WSOP – Wojskowe Służby Ochrony Powstania
WSK – Wojskowa Służba Kobiet
BPO – batalionowy punkt opatrunkowy