Powstanie Warszawskie i Medycyna tom I

Biogramy: Aleksandra Grzeszczakówna

Biogramy:

Aleksandra Grzeszczakówna

Urodzona 1 II 1921 r. Wychowana w mieszczańskiej rodzinie warszawskiej, w duchu patriotycznym. Skromna, cicha, wierna Kościołowi, nie narzucała swoich poglądów. Harcerka, absolwentka liceum im. N.Żmichowskiej.

Na przełomie lat 1939/1940 związała się z ideowo–wychowawczą organizacją Pet, zapewne za sprawą Zofii Krassowskiej (Zosi Dużej). W ramach tego stowarzyszenia uczestniczyła w tajnych kursach sanitarnych.Zainteresowana służba chorym, szanująca godność cierpiącego człowieka, skorzystała z mozliwosci studiowania medycyny. We wrześniu 1941 r. wstąpiła do Prywatnej Szkoły dla Pomocniczego Personelu Sanitarnego doc. dr. Jana  Zaorskiego, w Warszawie. Wyróżniała sie pilnoscią, starannością i nie z przypadku związała się z kolezankami bliskimi jej ideowo: Ewą Stefanowską, Lidką Daniszewską, Irką Kołodziejską.

Po włączeniu Petu do wosjkowej organizacji podziemnej znalazła się w Grupach Szturmowych, w Oddziale Specjalnym Jerzy, podległym Kierownictwu Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej. Funkcje sanitarne łączyła ze służbą łączności:

była także łączniczką Oddziału Specjalnego Jerzy. Z jej rekomendacji w tej jednostce znalazły się również wspomniane koleżanki. Zdziwione były, kiedy w tej podziemnej organizacji spotkały kilku kolegów ze Szkoły Zaorskiego.

Aleksandra Grzeszczakówna brała aktywny udział w akcjach dywersyjnych, m.in. w akcji zwanej „Taśmą” zorganizowanej przeciw strażnicom wroga na granicy Rzeszy i Generalnego Gubernatorstwa. Granica przebiegała wówczas kilka km za Wyszkowem. Atak na wieś Sieczychy nastąpił 20 sierpnia 1943 r. Zginął wtedy Tadeusz Zawadzki „Zośka”, zastępca dowódcy OS Jerzy, hm. Ryszarda Białousa. Pierwszego września oddział ten uległ przemianie.  Sformowano batalion, który przyjął wojenne zawołanie Zośka. Oleńka Grzeszczakówna wraz z Irką Kołodziejską pełniły przy nim obowiązki sanitariuszek i łączniczek.

Jako drużynowa grupy dziewcząt w kompanii Rudy batalionu Zośka podlegała bezpośrednio Zofii Krassowskiej, dowódcy żeńskiego plutonu sanitariuszek i łączniczek przy tym batalionie.

W styczniu1944 r. przenosiła materiały szkoleniowe na kurs wielkiej dywersji. Na Placu Narutowicza została aresztowana, po czym poddana bardzo ciężkiemu śledztwu na gestapo i wkrótce rozstrzelana na terenie getta 30 I 1944 r.

Za bohaterską postawę podczas badań przez gestapo została pośmiertnie odznaczona Krzyżem Walecznych. Pluton żeński batalionu Zośka otrzymał nazwę plutonu Oleńka, taki był bowiem jej pseudonim w konspiracji.

Młodsza siostra Oleńki, Stefcia Grzeszczakówna, niezwykle delikatna i urokliwa, zginęła podczas Powstania Warszawskiego na Przyczółku Czerniakowskim, we wrześniu 1944 r.

opr. Kazimierz Łodziński, Witold Sikorski, Józef Szamborski